Over gebruik eHealth onder zorggebruiker

Vanuit het onderzoek naar het aanbod van digitale zorgdiensten door zorgaanbieder blijkt dat er veel wordt aangeboden. Maar hoe staat het met het gebruik? Op basis van deze vraag is een digitale vragenlijst uitgezet onder zorggebruikers: welke digitale zorgdiensten worden gebruikt of zou men juist wel of niet willen gebruiken?

De vragenlijst is uitgezet via de social media kanalen van Zorgbelang Brabant | Zeeland (Facebook, Twitter en LinkedIn). Daarnaast is de vragenlijst gestuurd naar het Zorgbelang Panel.

De vragenlijst bestaat uit 18 vragen en is door 128 respondenten ingevuld.

Over de respondenten:

  • Voornamelijk leeftijd tussen 45 – 65 jaar (45%)
  • Meestal vrouw (65%) uit Brabant of Zeeland
  • De meesten ervaren eigen gezondheid als ‘uitstekend’ (7%) ‘goed’ (41%) of ‘voldoende’ (27%)
  • Kijkt eerst wat je zelf kan doen bij gezondheidsklachten (86%)
  • Digitaal actief (100%), uiteenlopend van e-mailen (91%) tot actief op social media (50%)

U kunt de grafieken vergroot bekijken door op de afbeelding te klikken.

Allereerst werd er gevraagd naar het gebruik van digitale diensten. Respondenten gaven van een lijst digitale diensten aan welke ze gebruikt hebben, én of ze een dienst anders zouden willen gebruiken. De digitale diensten zijn onderverdeeld in vier categorieën: 

Een aantal digitale diensten werd het meest gebruikt. Zo gaven 25 tot 45% van de respondenten aan de volgende digitale diensten met de volgende frequentie te gebruiken.

Meestal één keer per maand

  • App/website voor Coronacheck (gebruikt ten tijde van Coronacrisis)

Voornamelijk één keer of meer per week

  • Beeldbellen voor sociaal contact met naasten op zorglocatie of met mantelzorger
  • Medicijndispenser
  • Gezondheidstracker

Door de meesten één keer per 3 of 6 maanden

  • Website van ZorgkaartNederland
  • App/portaal voor informatie over behandelproces
  • Mail/chatcontact met zorgverlener
  • Thuisarts.nl

Deze digitale diensten werden in verschillende zorgdomeinen gebruikt. We vroegen de respondenten in welk zorgdomein zij de digitale dienst gebruikt hebben, waarbij ze konden kiezen uit:

  • Zelfzorg (op eigen initiatief gebruikt)
  • Huisartsenzorg
  • Geestelijke gezondheidszorg (GGz)
  • Verzorgings- of verpleeghuis of thuiszorg (VVT)
  • Ziekenhuiszorg
  • Revalidatiezorg

De tabel laat zien in welk zorgdomein de respondenten de digitale dienst hebben gebruikt.

Van verschillende diensten werd geen of maar door een aantal respondenten gebruik gemaakt. Zo gaf 5 – 19% van de respondenten aan de volgende diensten niet gebruikt te hebben, én niet te willen gebruiken.

  • Robots, zoals zorgrobot Zora of robotzeehond Paro
  • Personenalarmering of andere draagbare toepassingen met valdetectie en/of locatiebepaling
  • App ‘Moet ik naar de Dokter’
  • App/module voor educatie en/of behandeling (bijv. bij psychische klachten, stress en piekeren)
  • Behandeling via Virtual Reality

Terwijl 14 – 23% van de respondenten aan geeft de volgende diensten niet gebruikt te hebben, maar deze wel zou willen gebruiken.

  • Thuismeten en monitoring, zoals glucosemetingen doen en online delen met uw zorgverlener
  • App voor nazorg/revalidatie (bijv. met opdrachten, tips en informatie)
  • Beeldbellen met zorgverlener

Echter; de meeste respondenten (45 – 75%) die een dienst niet gebruikt hebben, geven aan dat ze ‘geen mening’ hebben over de dienst.

Respondenten maakten in de vragenlijst verschillende opmerkingen over de digitale diensten. Wat er goed werkt aan de digitale dienst(en) volgens sommige respondenten?

  • Handig, makkelijk
  • Zelf het moment bepalen waarop je de dienst gebruikt of contact hebt
  • Geen reistijd
  • Opzoeken van informatie
  • Vragen stellen en beantwoord krijgen
  • Naasten zien. ondanks beperkende maatregelen/geen bezoek mogelijk
  • Up-to-date blijven bij leven van naaste

Wat werkte er minder goed aan de digitale dienst(en) volgens sommige respondenten?

  • Technisch werkt het niet altijd goed
  • Niet aangeboden door zorgverlener
  • Geen lichaamstaal
  • Gemis van persoonlijk contact
  • Lastig met oudere mensen, met beperking als dementie, gehoor

Overige opmerkingen van respondenten:

  • Digitaal mag geen vervanging zijn van fysiek contact
  • Goede ontwikkeling / mooie innovaties
  • Goed dat de mogelijkheden er zijn

De vragenlijst bevatte 15 stellingen over de inzet van digitale diensten in de zorg. We hebben de respondenten gevraagd naar hun mening over deze stellingen wanneer zij deze betrekken op de digitale diensten die zij hebben gebruikt. De antwoordopties waren: 

  • Helemaal niet mee eens
  • Niet mee eens
  • Neutraal
  • Mee eens
  • Helemaal mee eens

Hieronder geven we de stellingen weer met de hoogste score. Wanneer de hoogste score met Neutraal beantwoord is, tonen we ook de een na hoogste score.

Ook vroegen we naar de bereidheid tot betaling voor digitale diensten én de Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) als digitale dienst. Een PGO is een app of een website waarin je zelf gezondheidsgegevens kunt verzamelen, aanvullen en delen met naasten en/of zorgverleners. Over betaling werd het volgende duidelijk uit de vragenlijst. 

  • Meer dan de helft respondenten is niet bereid te betalen voor de digitale diensten, of bijvoorbeeld de Persoonlijke Gezondheidsomgeving.
  • Maar ook bijna de helft geeft aan ‘misschien’ bereid te zijn te betalen voor een digitale dienst; tegenover een derde voor een Persoonlijke Gezondheidsomgeving.

De vragenlijst vervolgde met meer vragen en stellingen over de Persoonlijke Gezondheidsomgeving. Allereerst waren we benieuwd of respondenten van het begrip hebben gehoord. 

Ruim de helft van de respondenten heeft voor het invullen van de vragenlijst nog niet eerder van een Persoonlijke Gezondheidsomgeving  gehoord.

Vervolgens hebben de respondenten aangegeven in hoeverre zij het eens zijn met 11 stellingen. Ook hier waren de antwoordopties:

  • Helemaal niet mee eens
  • Niet mee eens
  • Neutraal
  • Mee eens
  • Helemaal mee eens

Hieronder geven we de stellingen weer met de hoogste score. Wanneer de hoogste score met Neutraal beantwoord is, tonen we ook de een na hoogste score.

Conclusie uitkomsten vragenlijst zorggebruikers

De zorggebruikers die de vragenlijst hebben ingevuld, zijn digitaal actief en maken allemaal gebruik van digitale toepassingen, zoals mail, social media en internetbankieren. Bij gezondheidsklachten gaan zij eerst op zoek naar wat zij zelf kunnen doen. Bijna driekwart van de respondenten vindt dat zijn gezondheid voldoende, goed of uitstekend is.

Thuisarts.nl is een toepassing, die het meest gebruikt wordt door respondenten. Daarna maken zij het meest gebruik van een app of een portaal van de zorgverlener voor informatie over behandelproces (zoals afspraken en behandelopties). Ze gebruiken digitale diensten in verschillende frequenties en verschillende zorgdomeinen, maar voornamelijk op eigen initiatief, als zelfzorg.

Opvallend is dat veel vragen stellingen over digitale diensten en de Persoonlijke Gezondheidsomgeving met het antwoord ‘Neutraal’ of ‘Geen mening’ zijn beantwoord. Ook geeft men in enkele gevallen aan een digitale dienst niet te willen gaan gebruiken (zoals robots of App ‘Moet ik naar de dokter’). Een oorzaak kan zijn dat de respondenten niet weten wat een dienst inhoudt of hen kan bieden. Dat het voor hen lastig is om in te schatten of de digitale dienst ook echt van meerwaarde zal zijn in het gebruik. In de vragenlijst werd ook genoemd dat men geen ervaring heeft met digitale diensten en dat de zorgverlener hen niet informeert over de toepassingen die beschikbaar zijn.

 

Hoe online is uw zorginstelling?

Bekijk de zorgkaart
Menu